Avrupa Kıtası Ülkeleri,Kazakistan

Kazakistan
Kazakistan, (Kazakça: Қазақстан, Qazaqstan, Rusça: Казахстан, Kazakhstán), resmi adıyla Kazakistan Cumhuriyeti. Orta Asya ve Doğu Avrupa arasında ülke. 2.727.300 km2 yüz ölçümü ile (Batı Avrupa'nın yüz ölçümü kadar) dünyanın en büyük yüz ölçümüne sahip dokuzuncu ülkesidir.

Komşuları olarak kuzeyde Rusya, güneyde Türkmenistan, Özbekistan ve Kırgızistan, doğuda Çin Halk Cumhuriyeti bulunur. Ülkenin ayrıca Hazar Denizi ve Aral Gölü'ne kıyısı vardır.

Bağımsızlığın kazanılmasına doğru 1989 yılında 16.464.464 kişi olan ülke nüfusu, 1999 yılına gelindiğinde Slav ve Almanların ülkeden göç etmeleriyle 14.500.000'e kadar düşmüştür. 2009'da bu sayı 16.200.000'e yükselmiştir. Ülke bugün nüfus bakımından dünyanın 60. büyük ülkesi olmakla birlikte, kilometrekare başına 5,5 insan ile 210.'dir.





Etnik Köken
Kazaklar Türklerin Kıpçak dalının en büyük halkıdır. Soy itibariyle Türk'tür ve Kazakistan dışında 30'dan fazla ülkede Kazak Türkleri bulunmaktadır (Kazakistan'da 11.000.000, diğer ülkelerde 5.000.000). Kazak sözcüğü Öztürkçe'de "sert, özgür, yiğit" anlamına gelir.



Tarihi
Ana madde: Kazakistan tarihi

Çağdaş Kazakistan Öncesi Tarih
Çağdaş Kazak Türklerinin kökenleri 1400'lü yıllara kadar gitmektedir. 1400'lü yıllarda çeşitli Türk kavimlerinin bir araya gelmesiyle Orta Asya'da yeni bir boy doğmuştur. 1400'lü yıllar öncesinde Kazak toprakları pekçok Türk devletinin kurulduğu geniş bozkır alanlarıdır.

Kazak stepleri dahil Orta Asya'da Milattan Önce 5000-1200 yılları arası; Afayesnova, Andrenova ve Karasuk kültürleri gibi kültürleri yaşamıştır. Bu döneminden sonra Kazak steplerinde kurulan medeniyetler şöyle sıralanabilir: Sakalar, Xiongu, Çi-çi yönetimindeki Xiongu'lar, Aparlar, Göktürk Kağanlığı, Batı Göktürk İmparatorluğu, Hazarlar ve Bulgar Dönemi, II. Göktürk Kağanlığı, Türgiş Devleti, Arap Akınları, Karluklar ve Kimekler, Karahanlı Devleti, Oğuz Yabgu, Kıpçaklar, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, Harzemşahlar Devleti, Moğol Hakimiyeti, Altın Orda Devleti dönemleri.



Çağdaş Kazakistan'ın Doğuşu

Çağdaş Kazak Türklerinin doğuşu: Altın Orda Devleti'nin yıkılmasından sonra Deşt-i Kıpçak yöresinde bulunan Türk kavimleri Nogay Han etrafında toplanarak Nogay Hanlığı'nı kurdular. Daha sonra Kazak Hanlığı'na dönüşen bu hanlık 1465'ten 1847'ye kadar Kırgız Bozkırlarındaki Türk kavimlerinin ortak adı oldu. Kazak Hanlığı, bugünkü Kazakistan toprakları üzerinde üç parçadan oluşuyordu: Büyük Cüz, Küçük Cüz, Orta Cüz. Cüzler Hanın oğulları tarafından yönetiliyordu. Söz konusu cüzler 1771'den sonra birbirinden bağımsız hareket etmeye başladılar. 1770 sonlarında Kazak cüzleri güçlü Rus İmparatorluğu ve Çin arasındaki mücadele arasında kaldı. 1847'de Kazak Hanı olan "Kenesarı Han" döneminde Ruslar, Kazak cüzleri üzerideki egemenliğini tam olarak sağladılar. 1863'te tüm Orta Asya'da bir "Rus Generalliği" kuruldu ve bu generallik bölgeyi bölümlere ayırdı. Bu dönemde Ruslar Kazak bölgesini, "Kazak Kırgızları Hanlığı" olarak adlandırdı. 1900'lerle birlikte pekçok Rus, Kırgız Bozkırlarına yerleşmeye başladı. 1906'da Orta Asya'yı Rusya'ya bağlayan demiryolu bitirildi.

Açlık ve politik sebeplerle 1912-1917 yılları arasında Rus hükümetine karşı Orta Asya'da ayaklanma başladı. 1917'de Çarlık Rusya'da ihtilal olması sebebiyle Orta Asya'da bağımsız dönem yaşandı. 1917-1920 yılları arasında eski Kazak cüzleri biraraya gelerek bağımsız "Alaş Orda Devleti"ni kurdular. Hükümet Başkanı, Alikhan Bokeikhanov, başkenti Semey olan bu devlet üç yıl yaşayabildi. 1920'den sonra Ruslar egemenliği ele geçirdiler ve bu tarihten sonra Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği dönemi başladı.



Coğrafya
Kazakistan 2,7 milyon km² yüz ölçümü ile dünyanın en büyük yüz ölçümüne sahip dokuzuncu ülkesidir. Kazakistan bu yüz ölçümü ile Batı Avrupa yüz ölçümünden daha büyüktür. Ülkenin komşuları 6,846 kilometre ile Rusya Federasyonu, 2,203 kilometre ile Özbekistan, 1,533 kilometre ile Çin Halk Cumhuriyeti, 1,051 kilometre ile Kırgızistan, ve 379 kilometre ile Türkmenistan'dır. Önemli şehirleri başkent Astana, eski başkent Almatı, Karagandı, Çimkent, Semey,sözde başkent Akmola, Aktav, sözde başkent Baykonur ve Türkistan'dır. Halkın %28'u Hristiyan'dır, %66 Müslüman'dır. %5 Ateist'dir. %1 diğerleri.

Ülke Hazar Denizi'nden Altay Dağları'na kadar uzanır ve 804,500 km²'lik bir alanını Kırgız Bozkırları kaplar. Ülke bu özelliği ile dünyada bozkırların en fazla bulunduğu 1. ile 3. ülkedir. Ülkenin önemli gölleri: Aral Gölü, Balkaş Gölü, önemli nehirleri ise İli Nehri, İrtiş Nehri, İşim Nehri, Ural Nehri'dir.




Demografi
Nüfus
1926'da 3,713,000 olan nüfus 1959 yılında 1 milyon azalmıştır. 2006 verilerine göre 15,300,000 nüfusa sahiptir. 1989'da 16,464,000 olan nüfus 1999 nüfus sayımına kadar yıllık ortalama % 1’lik bir azalma ile 14,953,000'a düştü. 2000-2001 döneminde de düşme devam etmesine karşın, 2003-2004 döneminde azalış trendi durarak % 0.7 oranında artışla 14,951,000'a ulaştı. 2006 itibariyle nüfusun 15,300,000 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Etnik grupların dağılımı şöyledir: Kazaklar%59,2, Ruslar:%25,6, Ukrainler:%2,9, Alman:%1,4, Özbek:%2,9, Tatar:%1,5, Uygur:%1,5. Ülkedeki tüm Türk halkları biraraya koyulursa ülkenin %65,1'ine tekabül etmektedir.[kaynak belirtilmeli







Resmi dil Kazak Türkçesi , Rusça.
Başkent Astana
Yönetim şekli Cumhuriyet
Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev
Başbakan Karim Kajimqanüly Masimov
Din İslam
Yüzölçümü 2.724.900 [[km2]]
Dünya yüzeyinin % 1.7'ünü kaplar
9. en geniş ülke
Nüfus 16.185.844
En kalabalık 60. ülke
Nüfus yoğunluğu 5.5 kişi/km2
Bağımsızlık Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'den, 16 Aralık 1991
Milli Gelir Kişi Başına 11 700 Amerikan Doları
Para birimi Tenge (KZT)
Saat dilimi UTC +5, UTC +6
Ulusal marş Meniñ Qazaqstanım
İnternet alan adı .kz
Telefon kodu +7