Avrupa Kıtası Ülkeleri,Moldova

Moldova


Moldova Cumhuriyeti, Ukrayna ile Romanya arasında kalan bir ülke. Başkenti Kişinev'dir. İçinden Prut ve Dniester nehirleri geçer.


Demografik Göstergeler
4.434.547 kişilik nüfusuyla, km² başına 108 kişi düşen bu ülkede, nüfus artış oranı -1.830 kişidir. Nüfus'un % 96'sı okuma yazma bilir. Kişi başına düşen milli gelir 2 600 $ seviyesindedir.



Nüfusun Etnik Yapısı

Moldovalı/Rumenler: % 69,5
Ukraynalı: % 11,2
Rus : % 9,4
Gagauz Türkleri: %4
Bulgar : % 1,9
Yahudi : % 0,4
Diğer : % 3,6



Konum
Doğu Avrupa'da yer alan Moldova'nın denize kıyısı yoktur. Toplam 1.389 km olan kara sınırının;125 km lik şeridine denk gelen bölümü 2007 yılında Ukrayna tarafından işgal edildi






Tarih

Ana madde: Moldova tarihi
Moldova tarihi boyunca sık sık işgallere maruz kalmıştır. Cumhuriyet'in esası Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında tarihi adı Besarabya olan bölgedir. Halen Romanya ve Ukrayna ile iç içe geçmiş olan Moldova toprakları 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliği altına girmiştir. 1812 yılına kadar 300 yıl, Boğdan eyaleti olarak Osmanlı İmparatorluğuna bağlı olan ve 1812 yılında Osmanlı-Rus Barış Anlaşmasıyla Rusya'nın egemenliğine giren bölge, 1918 yılına kadar Rus İmparatorluğu'nun bir vilayeti olarak kalmıştır. Rusya'nın Kırım Savaşı'nda yenilmesinden sonra Moldova'nın bir kısmı (Güney Besarabya) Romanya'ya geçmiş, ancak Rusya 1878'deki Berlin Kongresi ile bu bölgeyi geri almıştır. I. Dünya Savaşından sonra, 1918'de bölge Romanya'nın eline geçmiş ve 1924 yılında (o dönemde etnik Ukraynalıların hakimiyetinde olan) Dinyester'in doğu yakasında Moldova Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (MÖSSC) kurulmuştur.
1939'daki Nazi-Sovyet Paktı'nın imzalanmasından sonra 1940 yılında Sovyetler Birliği Besarabya'yı yeniden ele geçirmiş ve bu bölgenin büyük bir kısmını MÖSSC ile birleştirmiştir. Almanya'nın SSCB'ne saldırması ile SSCB bir kez daha 1941 Temmuz'unda Moldova'yı Romanya'ya vermek zorunda kalmış, ancak Sovyet kontrolü 1944 Ağustos'unda yeniden sağlanmıştır. Moldova'nın şimdiki sınırları Prut ve Dinyester nehirlerinin arasındaki Besarabya denilen tarihi bölgenin SSCB tarafından Romanya'dan alınması ile 1947'de çizilmiştir. Romanya ile ilişkileri kesilmiş, kril alfabesi kullanma zorunluluğu getirilmiş, Rusların ve Ukraynalıların endüstriyel bölgelere büyük çaplı göçleri özellikle desteklenmiştir. 1950'lerde ise binlerce etnik Romen, Orta Asya'ya göç etmek zorunda bırakılmıştır.

1986'da Sovyet Lideri Gorbaçov tarafından uygulanan Glasnost politikası ile birlikte ulusal ve kültürel bağımsızlık için uğraş veren birçok bağımsız politik grup ortaya çıkmıştır. 1990 Şubat'ında Cumhuriyet'in Yüksek Sovyet (Parlamento) seçimleri yapılmıştır. Moldova'nın bağımsızlık ve reformlara yönelik çalışmaları 1990 yılında artmıştır. serbest piyasa ekonomisine geçiş yolunda çalışmalara bu yıl içerisinde başlanmıştır. Yine aynı yılın ilkbaharında yapılan seçimlerde Moldova Halk Cephesi Parlemento'da çoğunluğu sağlamış ve Anayasa'da bir dizi değişiklik yapılmıştır. Pek çok Sovyet Cumhuriyeti'nde tam bağımsızlık, Moskova'daki başarısız darbe girişimi sonucunda kazanılmıştır. Darbenin bastırılmasından sonra Moldova, 27 Ağustos 1991'de bağımsızlığını kazanmıştır. Bu hareketin ardından Ukrayna sınırında gümrük ofisleri açılmış ve Rus askerlerinin Cumhuriyet'ten ayrılması talep edilerek, Moldova Ulusal Ordusu kurulmuştur. 21 Aralık 1991 tarihinde Moldova yönetimi halkın büyük ölçüde karşı çıkmasına rağmen Almatı'da yapılan toplantıda eşit ve kurucu üye olarak Bağımsız Devletler Topluluğu'nun oluşmasına yönelik anlaşmayı imzalamıştır.

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra uluslararası sistemin gündemini meşgul eden etnik sorunlar Moldova'nın da gündemini şekillendirecek potansiyel bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak Gagoğuzlara verilen özerklik, Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra barışçı yolla çözümlenen ilk ve tek etnik sorun olma özelliğini korumaktadır.




Moldova'nın Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar Başkent Kişinev

BIS (Uluslararası İmar Bankası)
BSEC (Karadeniz Ekonomik İşbirliği)
CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi)
CE (Avrupa Konseyi)
CEI (Orta Avrupa Girişimi)
CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu)
EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi)
EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası)
ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu)
FAO (Gıda ve Tarım Örgütü)
IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı)
IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası)
ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü)
ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu)
IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği)
IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu)
IFC (Uluslararası Finansman Kurumu)
ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü)
IMF (Uluslararası Para Fonu)
Intelsat
Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı)
IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi)
IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı)
ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü)
ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği)
OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu)
OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü)
PFP (Barış için Ortaklık)
UN (Birleşmiş Milletler)
UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı)
UNESCO (Birlişmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü)
UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü)
UPU (Dünya Posta Birliği)
WHO (Dünya Sağlık Örgütü)
WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı)
WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü)
WTOO (Dünya Turizm Örgütü)
WTRO (Dünya Ticaret Örgütü)





Başkent Kişinev
47°0′N, 28°55′E
En büyük şehir Kişinev
Resmi dil(ler) Moldovca (Romence ile tamamen aynı dil)
Hükümet Parlamenter Cumhuriyet
- Cumhurbaşkanı Vladimir Voronin
- Başbakan Vasile Tarlev
Bağımsızlık Sovyetler Birliği'nden
- İlan etti 27 Ağustos 1991
Yüzölçümü
- Toplam 33,843 km² (139.)
13,067 sq mi
- Sular (%) 1.6
Nüfus
- 2007 yılında 4,320,490 (121.)
- Yoğunluk 111/km² (81.)
339/sq mi
GSMH
(Satın alma gücü paritesi)
2007 tahmini
- Toplam 9.367 milyon $ (141.)
- kişi başına 2,962 $ (135.)
Gelişmişlik Endeksi (2006) 0.694 (114.) – (orta)
Para birimi Moldova Leyi (MDL)
Saat dilimi EET (UTC+2)
- Yaz EET (UTC+3)
İnternet alan adı .md
Telefon kodu +373